6 Şubat 2012 Pazartesi

ALEVE DAYANIKLI KABLOLARIN KULLANIM YERLERİ

Plastik izoleli ve kılıflı kablolar gerçekte yanıcıdır. Fakat bazı bileşik veya malzemeler kullanarak, yangın esnasında insan hayatını ve eşyaları koruyabiliriz. Bir kablonun alev geciktiriciliği; alevin ilgili testler tarafından ispatlanan belirli bir tavrı yerine, yanmazlık olarak anlaşılmamalıdır.Testler, tek bir kablonun, yangın esnasında demet halindeki kablolarla karşılaştırıldığında tamamen farklı davrandığını göstermiştir. Bu, ilgili standartları tesbit ederken hesaba katılmıştır.İnsanlar ve eşyalar için yangının etkilerini azaltmayı düşündüğümüz zaman, kablonun halojensiz, düşük duman yoğunluklu, alev geciktiricili, alevi yaymayan özelliklerini hesaplamak mecburiyetindeyiz. Böylece, yer ve kullanıma göre ekonomik bir kablo yapısını tasarlayabiliriz. Bu kablolar genellikle;

Yangın alarm sistemlerinde,
Akıllı binalarda, otellerde, okullarda, tünellerde, hastanelerde; asansör, kapı, aydınlatma ve havalandırma sistemlerinde,
Fabrika, işletme veya ticarethanelerin merkezi kontrol sistemlerinde kullanılır.

2. Duman Yoğunluğunun Tayini

Yangın esnasında insanların dumandan boğulmamaları için duman yoğunluğu belirli bir seviyenin altında olmalıdır.

Testin Yapılışı:

Test, eni, boyu ve yüksekliği 3 m olan bir odada yapılır.
Ölçme sistemi 2.15 m yüksekliğe karşılıklı monte edilmiş bir ışık kaynağı ve algılayıcı fotoselden oluşmaktadır.
Kablo numuneleri 1 m uzunluğunda ve dış çapına bağlı olarak uygun sayıda olur.
Numuneler 1 lt alkol dolu tepsinin üzerine konur. Alkol ateşlenir ve vantilatör hava sirkülasyonuna başlar. Fotosele bağlı bir yazıcı tarafından duman yoğunluğu kayıt edilmeye başlanır.
Kablo dış çapına göre ışığın geçirilmesi belirli bir yüzdenin üzerine çıktığında test olumlu demektir. Mesela dış çap 12 mm, 3 adet numunede ışık geçirgenliği min.%60 olmalıdır. İLGİLİ STANDARTLAR:
VDE 472 part 816, BS 6724 app f, IEC 1034-1 ve 2, ASTM E662

3. Halojen Asit Gazının Tayini
Testin yapılışı:

170 mm uzunluğundaki fırında en az 1 gr izolasyon veya kılıf malzemesi 800°C'ye kadar ısıtılır.
Hava sirkülasyonu, yanıcı gazları, damıtılmış su ile dolu yıkama şişelerine iletilir. Bu şişelerde bulunan 2 adet elektrot pH değerini ve iletkenliği ölçer.
İlk 5 dakika her dakika, sonraki 25 dakika ve her 5 dakikada bir pH ve iletkenlik değerleri ölçülür.
Ölçüm sonucunda pH değeri min. 3.5 ve iletkenlik max. 100 µS/cm ise test olumlu sayılır. İLGİLİ STANDARTLAR:
VDE 472 part 813, BS 6425, IEC 754-2, TS 10565

4.a) İzolasyon Devamlılığının Tayini (FE)

Yangın esnasında akıllı binalarda, asansör ve kapı giriş/çıkış sistemlerinin, hastanelerde ameliyat-hanelerin merkezi kontrol sistemlerinin çalışıyor olması çok önemlidir. Bu nedenle yangın esnasında önemli sistemleri besleyen veya kontrol eden kabloların belirli bir süre daha (bu 3 saate kadar çıkabilir) iletmesi istenir. Bu tür kablolar FE 180 ile tanımlanır.

Testin Yapılışı

1.2 m uzunluğundaki kablo 75 cm'lik kısmı yatay olacak şekilde hazırlanır ve 3 A'lik sigortadan geçirilerek voltaj kaynağına bağlanır. Besleme voltajı kablonun çalışma voltajı olacaktır.
Kablonun yatay kısmının 610 mm'lik kısmına en az 750°C ısı verecek bir burner (600 mm genişliğinde) alevine tutulur. 180 dakika sonunda eğer sigorta atmamışsa test olumlu sayılır. İLGİLİ STANDARTLAR:
VDE 472 part 814, IEC 331, TS 3164

b) Elektrik Devrelerinde Devamlılığın Tayini

1 kV'a kadar; enerji, telekomünikasyon, data v.s. kabloları ile bağlantıları ve taşıyıcı kanallarda da dahil olmak üzere sistemin her parçasının yangın esnasında dayanıklılığının ve fonksiyonunun yerine getirilmesinin ölçümü.

Testin Yapılışı:

En az 3 m uzunluğunda bir test düzeneği hazırlanır. Bu düzeneğe;
2 adet 4x1.5 mm2
2 adet 4x50 mm2 veya daha büyük
2 adet telefon kablosu (en küçük çiftli) bağlanır.
Bu düzenekte enerji kablolarına 380 V, telefon kablolarına 110 V enerji bağlanır ve bu düzenek duvara veya tavana monte edilir. Sonra standart ısı zaman eğrisine göre ısıtılır. Bu test genellikle bir komisyon tarafından yapılır ve sertifika verilir. Belirtilen zaman sonunda herhangi bir kısa devre veya voltaj kesikliği olmadığında test olumlu sayılır.
Bu zaman süresi min. 30 dakika ise E 30
Bu zaman süresi min. 60 dakika ise E 60
Bu zaman süresi min. 90 dakika ise E 90
olarak isimlendirilir.
İLGİLİ STANDARTLAR:
DIN 4102 part 12

ALEVE DAYANIKLI KABLO ÖZELLİKLERİ VE İLGİLİ STANDARTLAR1) Alev geciktirici, alev iletmeyen kablolarAlev geciktirici özelliğe sahip kablolar hiçbir zaman yangın sebebi olmaz. Ancak diğer sentetik kablolar nedeniyle veya başka bir sebeple yangın çıkarsa, bu yangınların alev geciktirici kablo üzerinden yürümesi ve genişlemesi mümkün değildir. Bu kablolar üzerindeki alev, bir müddet sonra kendiliğinden söner.

a) Tek Damarlı Kablolar İçin
Testin yapılışı: 

600 mm kablo numunesi hazırlanır. 45° açı ile gelen bir Bunzen bekinin 175 mm'lik alev yüksekliğine bir metal çerçeve içinde düşey olarak temas ettirilir. Alevin temas noktası, numunenin alttan 100 mm mesafedeki noktası olmalıdır.
t=60+m / 25 formülüne göre (m: Kablonun gram cinsinden kütlesi) hesaplanan süre içinde, eğer kablonun üst tarafı tamamen yanmamışsa test sonucu olumlu sayılır. İLGİLİ STANDARTLAR: VDE 472 part 804-B, BS 4066 part 1, IEC 332-1

b) Demet Halindeki Kablolar İçin
Testin Yapılışı: 

Test numuneleri çelik bir merdivene bağlanır. Bağlanan numune sayısı, bağlanan kabloların dış çaplarına bağlıdır.Çelik merdiven 1 m eninde, 2 m derinliğinde ve 4 m yüksekliğindeki odacığın geri duvarına monte edilmiştir.Bu oda yaklaşık 5m3/dk. akışla havalandırılmalıdır.
Numuneler 75 mm mesafeden propan gaz beki ile 20 dakika aleve maruz bırakılır.
Eğer kablodaki alevler kendiliğinden söner ve demetteki kabloların hepsinin yanan kısmı 2.5 m'yi aşmamışsa test olumludur. İLGİLİ STANDARTLAR: VDE 472 part 804-C, BS 4066 part 3, IEC 332-3, UL 1581, FT4

Yazı: http://www.ihalematik.net alınmıştır.