Reaktif Güç Kompanzasyonu (III) Harmonik Filtreli

Otomatik Kompanzasyon Sistemleri

Güç Kompanzasyonu ikinci bölümde harmonik oluşumu ve etkilerini özet şeklinde ifade etmiş ve bu zararlı
etkilerinden korunmanın, filtre bobinleri (harmonik reaktör) ile mümkün olduğunu belirtmiş idik.Harmonik olgusu şebeke frekansı olan 50 hz değerinin belirli yüzdeler şeklinde etkiyerek frekansın yükselmesi olduğu en basit şekli ile ifadesidir.Bu olumsuz etki kondansatör güç devresine seri olarak bağlanan self bobinleri ile mümkün olduğunca 50 hz temel frekans değerine çekilerek ortadan kaldırılabilir. Her harmonik mertebesi ve genlik değeri için ayrı ayrı bobin değerleri hesaplanarak uygulanabilir.  Ancak günümüzde standardize edilmiş seri reaktörler üretilmekte ve başarılı sonuçlar alınabilmektedir.

Genel olarak ;

%14 reaktör oranı - %8 THD V oranı için    fr = 134 Hz
% 7 reaktör oranı - %8 THD V oranı için     fr = 189 Hz
%5,67 reaktör oranı - %8 THD V oranı için fr = 210 Hz
değerlerinde çeşitli markalarda ürün temin etmek mümkündür. Filtre-reaktör kullanımında dikkat edilmesi gereken durumlar Filtreli kompanzasyon sistemi dizayn ederken bazı önemli özellik ve farklılıkları dikkate almak gerekir.

Bunlar;
1-Isı üreten devre elemanları olduklarından mutlaka pano hücreleri çok iyi şekilde havalandırılmalı.
2-Panoların bulunduğu oda ortam ısısı gerekli görülür ise klimatize edilerek soğutulmalı.
3-Seri bobin sekonder çıkışları uygulanan fazarası gerilimin %8-%10 seviyesinde artışa neden olduğundan
(400V için yaklaşık 430-440V) devrede kullanılacak kondansatörler 400V yerine en az 440, 460, 480, 525V anma değerli seçilmelidir).
4-Kondansatörler uzun ömürlü, kolay soğuyabilen ağır sanayi tipi olarak tercih edilmelidir.
5-Pano hücrelerine termostat kumandalı cebri soğutma uygulanmalıdır.
6-Termistör korumalı filtre tercih edilmesi de aşırı ısınmalara karşı sistemi devre dışı bırakarak korumaya yardımcı olmaktadır.

Bilinmelidir ki, önceki sayılarımızda olduğu gibi kompanzasyon uygulamaları, harmonik ve filtre sistemleri
ile ileride değineceğimiz tristör kontrollü sistemler de dahil olmak üzere bu sınırlı alanda detaylı olarak değerlendirilemez. Burada anlaşılır özetler halinde ilerlemek durumundayız. Sonraki sayımızda monofaze kompanzasyonun gerekli olduğu işletmeler ve uygulama özellikleri hakkında bir çalışma yapacağımızı belirtir esenlikler dilerim.

Yazı: http://www.elsaelektrik.com.tr alınmıştır.